تهران، خیابان خالد اسلامبولی (وزرا)، خیابان 18، پلاک 16
021-88565085
لوله‌های فولادی به عنوان یکی از قدیمی‌ترین انواع لوله‌ها در کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. ساختار لوله فولادی به صورت استوانه‌ای بلند است که دارای دو سر باز با سطح مقطع دایره‌ای شکل است. همانطور که از نام آنها مشخص است، ساختار آنها از جنس فولاد است. فولاد یکی از پرکاربردترین فلزات در جهان است. آنها از آلیاژ آهن و کربن تشکیل شده‌اند. با افزایش قطر، لوله‌های فولادی می‌توانند حجم زیادی از مواد را در زمان کمتری انتقال دهند. آنها به عنوان یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها در انتقال مایعات و گازها از جمله نفت و گاز کاربرد دارند.
لوله فولادی در دو نوع درزدار و بدون درز تولید می‌شود. جوش دادن یکی از روش‌های رایج برای تولید لوله‌های فولادی است. در این روش، ورق‌های فولاد به دور قالبی پیچیده می‌شوند. سپس درز لوله با استفاده از فرآیند لحیم کاری به هم جوش داده می‌شود. این روش باعث تولید لوله‌های با قیمت مناسب‌تر می‌شود. لوله‌های تولید شده به روش جوش دادن، از پایداری و مقاومت کمتری برخوردار هستند.
دومین روش برای تولید لوله‌های فولادی، روش قالب گیری است. روش قالب گیری لوله یکی از روش‌های تولید لوله فولادی بدون درز است. در این فرآیند، فولاد مذاب داغ درون قالب‌هایی با شکل مورد نظر ریخته و به شکل لوله تبدیل می‌شود. در نهایت لوله‌ها توسط دستگاه و راهکارهایی خنک می‌شوند و در ابعاد و قطر مورد نظر برش داده می‌شوند. این روش دارای مزایایی مانند کیفیت بالا، مقاومت در برابر ضربه، طول عمر بالا، سطح صاف و یکنواخت است.
لوله‌ها از زمان‌های قدیم برای انتقال مایعات و گازها مورد استفاده قرار می‌گرفتند. کاربردهای اولیه لوله‌ها را می‌توان در تمدن‌های باستانی مانند مصر، چین و هند جستجو کرد. این تجهیزات در اندازه، جنس و ساختارهای متفاوتی تولید می‌شوند. در گذشته اغلب لوله‌ها از جنس چوب، سرب و برنج بودند. در حال حاضر با پیشرفت صنعت و تکنولوژی، لوله‌ها از مواد جدیدتری مانند فولاد، مس، پلی اتیلن و پلی پروپیلن تولید می‌شوند.
لوله فولادی یکی از رایج‌ترین انواع لوله‌ها در صنعت است که برای انتقال مایعات و مواد جامد استفاده می‌شود. این لوله‌ها در طول‌های 6 و 12 متر تولید می‌شوند. این طول‌ها بر اساس استانداردهای مختلفی مانند API ،ASTM ،DIN و ISIRI تعیین می‌شوند. لوله‌های فولادی 6 متری برای مصارف لوله کشی صنعتی به کار می‌روند؛ در حالی که برای خطوط انتقال از لوله‌های 12 متری استفاده می‌شود. لوله فولادی دارای ویژگی‌های متعددی است که برخی از آنها عبارتند از:
لوله‌های فولادی بر خلاف لوله‌های سنتی، از مقاومت و استحکام بالایی برخوردارند. به علت مقاومت و پایداری بالا، انتخاب بسیار مناسبی برای انتقال مایعات و مواد شیمیایی هستند. این لوله‌ها در برابر زنگ زدگی، خوردگی، ضربه، دما و مواد شیمیایی بسیار با دوام هستند. همچنین قادر به تحمل فشارهای بالا و محیط‌های تنش زا هستند.
آنها به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، ماندگاری و طول عمر بالایی دارند. این لوله‌ها از جنس فولاد بسیار مقاوم تولید می‌شوند. در نتیجه قادر به تحمل فشار و ضربات محکم هستند. همچنین فولاد دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی و اکسیداسیون است که باعث افزایش عمر مفید لوله می‌شود. علاوه بر این، آنها مقاومت بسیار عالی در برابر شرایط آب و هوایی همچون رطوبت، حرارت و تغییرات دما دارند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که آنها برای مدت طولانی در شرایط سخت و محیط‌های خشک و مرطوب قرار گیرند.
نصب لوله‌های فولادی بسیار آسان است و به اتصالات و تجهیزات کمی نیاز دارد. در این صورت هزینه‌های نصب را کاهش می‌دهد. همچنین به علت وزن سبک‌تر نسبت به لوله‌های قدیمی، قیمت مناسب‌تری دارند.
لوله‌ها در صنایع مختلف نقش بسیار مهمی دارند. آنها به عنوان ابزاری برای انتقال مایعات از یک نقطه به نقطه دیگر استفاده می‌شوند. این مایعات شامل آب، نفت، گاز و محلول‌های شیمیایی هستند. برای انتقال مایعات با لوله‌ها باید به عواملی مانند فشار، دما، جریان، خوردگی، اتصالات و نگهداری توجه کرد. به عنوان مثال به منظور انتقال مایعات با فشار بالا باید لوله‌های مقاوم و محکمی تهیه کرد.
همانطور که اشاره کردیم، لوله‌ها از متریال‌های گوناگون تولید می‌شوند. در گذشته متریال‌هایی مانند آهن و سرب رایج بوده‌اند. اما با تحول و پیشرفت تکنولوژی، متریال‌های جدیدی مانند پلیمرها و فولاد برای تولید لوله‌ها به کار گرفته می‌شوند. لوله پلی اتیلن از پلیمرهای مصنوعی تولید می‌شود. لوله پلیکا از پلی وینیل کلراید تولید شده است که دارای سختی و استحکام بالایی است. آنها در صنایع مختلف مانند ساختمان، برق و تأسیسات زیرزمینی استفاده می‌شوند.
لوله پلی اتیلن از پلی اتیلن تولید شده و دارای مقاومت بالایی است. آنها به دو صورت تک جداره و لوله کاروگیت طراحی می‌شوند. لوله‌های فولادی و پلی اتیلنی دو نوع از لوله‌های پرکاربرد در صنایع هستند. انتخاب بین این دو نوع لوله بستگی به نیاز‌ها، شرایط مختلف و پروژه شما دارد. بنابراین باید معیارهای مختلفی ارزیابی شود. در ادامه به مقایسه این دو نوع لوله اشاره می‌کنیم:
لوله‌های فولادی از جنس فولاد تولید می‌شوند. فولاد یک آلیاژ تولید شده از آهن و کربن است. پلی اتیلن خواص متنوعی دارد که به عواملی مانند چگالی، وزن مولکولی و ساختار زنجیره‌های آن بستگی دارد.
در مورد مقاومت و استحکام، معمولاً لوله‌های فولادی به دلیل ساختار خود، مقاومت بیشتری دارند. در مقابل لوله‌های پلی اتیلن به دلیل خاصیت انعطاف پذیری در برابر تغییر شکل و شکستگی، مقاوم‌تر هستند.
قیمت لوله‌های پلی اتیلنی نسبت به فولادی کمتر است.
لوله‌های فولادی به دلیل مزایای منحصر به فرد، جایگزین لوله‌های قدیمی هستند. با توجه به ویژگی و مزایا در زمینه‌های گسترده‌ای نیز کاربرد دارند. به عنوان مثال این لوله‌ها برای انتقال گاز و مایعات در صنایع نفت و گاز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها دارای مقاومت بالا در برابر فشار و مواد شیمیایی هستند. یکی دیگر از کاربردهای آنها در صنعت آب و فاضلاب است. به علت ساختار یکپارچه، مقاوم و ضد زنگ، برای انتقال آب و فاضلاب نیز به کار می‌روند.
لوله‌های فولادی دارای انواع گوناگونی هستند. آنها از جنس‌ها، اندازه‌ها، ضخامت‌ها و نوع اتصالات مختلفی برخوردار هستند. برخی از انواع رایج لوله‌های فولادی شامل لوله اسپیرال، لوله گالوانیزه، مانیسمان، استنلس استیل، بدون درز، درزدار و مبلی است. هر کدام از آنها برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند و ویژگی‌های منحصر به فردی دارند. به عنوان مثال لوله‌ی بدون درز، نوعی لوله فولادی است که از طریق فرآیندهای مختلفی تولید می‌شود.
ساختار لوله فولادی بدون درز به این صورت است که هیچ گونه درز یا اتصالی بر روی آن وجود ندارد. در واقع از سطحی صاف و یکنواخت برخوردار هستند. معمولاً این لوله‌ها از شمش فولادی تولید می‌شوند و با استفاده از فرآیندهایی مانند نورد گرم و سرد شکل می‌گیرند. لوله فولادی درزدار نیز یک نوع لوله فولادی است که با جوشکاری ورق‌های فولادی به شکل لوله تولید می‌شود. بر روی سطح آنها درز یا جای جوش مشاهده می‌شود. در ادامه به سایر انواع لوله‌های فولادی اشاره می‌کنیم:
لوله مانیسمان جزو لوله‌های فولادی به شمار می‌آید. آنها دارای قطر کمی هستند؛ زیرا فرآیند تولید آنها با استفاده از شمش فولادی و روش‌های مختلف نورد و کشش اکستروژن انجام می‌شود. این فرآیند باعث می‌شود که قطر داخلی و خارجی لوله‌ها به صورت دقیق کنترل شود. همچنین هزینه تولید آنها افزایش یابد. برای تولید لوله‌های مانیسمان با قطر بیشتر، نیاز به تجهیزات و تکنولوژی پیشرفته‌تری است که در برخی کشورها موجود نیست.
لوله استنلس استیل یا لوله استیل از آلیاژی با درصد بالای نیکل و کروم تولید شده است. استیل در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم است. به همین علت در تولید محصولاتی همچون مخزن استیل و مخزن اسید نیز به کار می‌رود. همچنین دارای خواص مکانیکی و شیمیایی مناسبی است. این نوع لوله فولادی برای انتقال سیالات و گازها در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوله استیل دارای انواع مختلفی است که بر اساس گرید، ضخامت، قطر، رده و روش تولید متفاوت هستند.
یک نوع لوله فولادی است که با پوشش دادن لایه‌ای از فلز روی بر آن، تولید می‌شود. این امر باعث می‌شود که آنها در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم باشند. همچنین دارای استحکام بالایی هستند. آنها بسته به نحوه تولید به دو نوع سرد و گرم تقسیم می‌شوند. لوله گالوانیزه گرم دارای پوشش نازک‌تر و یکنواخت‌تری نسبت به نوع سرد است.
معمولاً لوله مبلی به عنوان لوله سبک یا لوله روغنی نیز شناخته می‌شود. آنها به دلیل وزن سبک، قابلیت انعطاف پذیری و مقاومت در برابر خوردگی، محبوبیت زیادی دارند. لوله مبلی لوله‌هایی هستند که از ورق‌های نازک‌تر از 2 میلی‌متر تولید می‌شوند. این لوله‌ها قطر و ضخامت متنوعی دارند. به دلیل استفاده گسترده در صنایع مبلمان، به عنوان لوله مبلی شناخته می‌شوند.
لوله اسپیرال از نوار یا ورق فولادی با ضخامت‌های مختلف به شکل مارپیچ تولید می‌شود. این لوله‌ها دارای مزایایی مانند استحکام بالا، مقاومت در برابر فشار و ترک، شکل پذیری و جوش پذیری عالی هستند. معمولاً استحکام این لوله‌ها بیشتر از لوله‌های دارای درز جوش مستقیم است. آنها به واسطه فرآیند تولید، دارای دیواره داخلی یکپارچه و بدون درز هستند.
استانداردهای لوله فولادی مجموعه‌ای از مقررات، روش‌ها و شرایط فنی هستند که برای تولید، نصب و استفاده از لوله‌های فولادی به کار می‌روند. این مقررات و استادنداردها اهمیت بسیار زیادی دارند. این استانداردها باعث ایجاد یک محصول با کیفیت، با دوام و طول عمر بالا می‌شود. با رعایت استانداردها، امکان ایجاد خطاها و نقص‌های فنی در تولید و استفاده از لوله‌ها کاهش می‌یابد. معمولاً لوله‌های فولادی بر اساس استانداردهای مختلف دسته بندی می‌شوند.
آنها برای خطوط انتقال نفت، آب و گاز در صنعت به کار می‌روند. این لوله‌ها هم در حالت درزدار و هم بدون درز قابل تهیه هستند.
این نوع لوله‌ها دارای خواص مکانیکی قوی و مقاومت بالا در برابر فشار و حرارت هستند. آنها به عنوان یکی از محصولات پرکاربرد در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها شناخته می‌شوند.
لوله‌های فلزی ASTM A333 به دلیل ساختاری که دارند، در دماهای بسیار پایین مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لوله‌ها به نام لوله‌های فولادی کربنی دما پایین نیز شناخته می‌شوند.
معمولاً آنها به نام لوله آتشخوار نیز شناخته می‌شوند. این لوله‌ها به دلیل ساختار خاص خود، قادر به تحمل دماهای بسیار بالا هستند. به همین دلیل، کاربردهای آنها بیشتر در بویلرهای حرارتی و سیستم‌های گرماتاب تابشی است. لوله آتشخوار به دلیل درصد کم کربن خود، خمش خوبی دارد. بنابراین در مبدل‌های گرمایی و کندانسورهای بخار نیز استفاده می‌شود.
لوله فولادی AWWA C200 یک نوع لوله فولادی است که برای استفاده در سیستم‌های انتقال آب و فاضلاب مناسب است. آنها به دو صورت بدون درز و درزدار تولید می‌شوند و در سایزهای بزرگتر از 8 اینچ موجود هستند.
رده لوله فولادی یک اصطلاح است که برای توصیف ضخامت دیواره لوله بکار می‌رود. هر چه رده لوله بالاتر باشد، دیواره لوله ضخیم‌تر و مقاوم‌تر است. رده لوله بر اساس فشار کاری داخلی و فشار مجاز برای مصالح ساختمانی محاسبه می‌شود. همچنین توسط استانداردهای ASME/ANSI B36.10M و API 5L تعریف می‌شود. رده‌های رایج لوله‌های فولادی شامل ۵، ۱۰، ۲۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰، ۱۰۰ و ۱۲۰ هستند. در میان آنها، رده 40 جزو پر فروش‌ترین رده‌ها به حساب می‌آید.
اتصالات یکی از مهم‌ترین عناصر در سیستم‌های لوله کشی هستند. این اتصالات برای اتصال و انتقال جریان مواد به صورت صحیح و مطمئن بین لوله‌ها استفاده می‌شوند. نوع اتصالاتی که برای سیستم لوله کشی استفاده می‌شود، بسته به نوع مواد و شرایط کاربرد متفاوت است. آنها باید به صورت استاندارد و با کیفیت بالا انتخاب شوند تا از نشتی جلوگیری شود. همچنین ماندگاری سیستم لوله کشی را افزایش دهد.
بوشن یکی از اتصالات پرکاربرد در صنعت است. آنها به منظور اتصال دو لوله به یک‌دیگر در مسیر لوله‌کشی استفاده می‌شوند. وظیفه اصلی بوشن، ایجاد اتصال محکم بین دو لوله است. این قطعه از جنس‌های مختلفی مانند فولاد ضد زنگ، آلومینیوم یا پلی اتیلن تولید می‌شود. آنها مقاومت بالایی در برابر فشار و حرارت بالا دارند. این قطعه باعث می‌شود که اتصال لوله‌ها محکم و ایمن باشد. در نتیجه از نشتی و خرابی‌های احتمالی جلوگیری می‌کند. بوشن‌ها با توجه به نوع و اندازه لوله‌ها، متغیر هستند. سایر اتصالات لوله‌های فولادی عبارتند از:
طول عمر لوله‌های فلزی تحت تأثیر چندین عامل قرار می‌گیرد. استفاده از مواد با کیفیت و مطابق با استانداردهای مشخص می‌تواند به طول عمر بیشتر لوله‌های فولادی کمک کند. این امر باعث افزایش مقاومت آنها در برابر خوردگی، زنگ زدگی و سایر عوامل محیطی می‌شود. در نتیجه ماندگاری لوله‌ها را افزایش می‌دهد. روش صحیح نصب و نگهداری آنها نیز بر طول عمر و ماندگاری آنها تأثیرگذار است. استفاده از روش‌های نصب استاندارد و نگهداری دقیق می‌تواند به حفظ کیفیت و طول عمر لوله‌ها کمک کند.
نوع نیروها و فشارهایی که لوله‌ها تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند، بر طول عمر آنها تأثیرگذار است. شرایط محیطی از جمله دما، رطوبت، تغییرات حرارتی و شیمیایی موجب کاهش طول عمر لوله‌های فلزی می‌شود. محافظت از لوله‌ها در برابر شرایط محیطی می‌تواند باعث افزایش عمر مفید آنها شود. معمولاً لوله‌های فلزی با دیواره‌های ضخیم‌تر دارای ماندگاری طولانی‌تری هستند. ضخامت بالای دیواره می‌تواند در برابر فشار، خوردگی و سایر خطرات محیطی مقاومت بیشتری را ارائه دهد.
لوله‌های فلزی بسیار متنوع هستند و می‌توانند بر اساس چندین ویژگی مختلف دسته‌‌بندی شوند. به عنوان مثال آنها بسته به روش تولید به صورت درزدار و بدون درز هستند. هر روش تولید ویژگی‌های متفاوتی از نظر قدرت و استحکام و ماندگاری دارد. قبل از خرید لوله فولادی برای هر کاربردی، بررسی دقیق ویژگی‌ها و شرایط کاربرد آنها ضروری است. مواردی که قبل از خرید لوله‌ها باید توجه و برررسی کنید، عبارتند از:
برای خرید لوله‌های فولادی بایست ابعاد آنها به شکل دقیقی اندازه گیری و انتخاب شود. معمولاً قطر خارجی و داخلی لوله بسته به نوع سیال، فشار و دما و شرایط محیط انتخاب می‌شود.
رده لوله‌های فلزی بر اساس استانداردهایی تعیین می‌شود که به کیفیت و قابلیت آنها اشاره دارد. رده بندی آنها عموماً بر اساس سختی، مقاومت در برابر فشار و دما و تحمل شرایط محیطی صورت می‌گیرد. در هنگام خرید لوله فولادی بهتر است رده لوله مورد نظر خود را با توجه به نیازهای خاص خود انتخاب کنید.
همانطور که اشاره کردیم، آنها بر اساس ویژگی‌های مختلفی همچون روش تولید، مقاومت و ساختار، در انواع مختلف هستند. در هر صنعتی بر اساس نیاز و شرایط مورد نیاز، لوله فولادی مناسب انتخاب می‌شود. به عنوان مثال در صنایع نفت و گاز از لوله‌های فولادی با ویژگی‌هایی همچون مقاومت و تحمل فشار بالا استفاده می‌شود.
استانداردها نقش مهمی در کیفیت لوله‌های فولادی ایفا می‌کنند. با رعایت استانداردها، تولیدکنندگان می‌توانند لوله‌هایی با کیفیت و مقاومت بالا تولید کنند. به همین علت هنگام خرید توصیه می‌شود به استانداردهای درج شده بر روی لوله توجه کنید.
قیمت لوله فولادی به طور مستقیم تحت تأثیر قیمت مواد اولیه است. با افزایش قیمت مواد اولیه، قیمت آنها نیز افزایش می‌یابد. تغییر در تقاضا و عرضه لوله‌های فلزی نیز می‌تواند قیمت آنها را تحت تأثیر قرار دهد. افزایش تقاضا یا کاهش عرضه می‌تواند باعث افزایش قیمت شود. علاوه بر این فاکتورها، نوع لوله، ضخامت و قطر آنها، مقاومت و استحکام نیز در تعیین قیمت آنها موثر است.
