لوله جی آر پی | قیمت لوله جی آر پی GRP | نحوه نصب اتصالات

لوله جی آر پی چیست؟

لوله جی آر پی (GRP) جز لوله‌های ترموست یا گرما سخت است. این لوله‌ها با استفاده از الیاف شیشه و رزین‌های گرما سخت تولید می‌شوند. این لوله‌ها از جمله لوله‌های پلاستیکی مسلح شده با الیاف فایبرگلاس هستند. لوله جی آر پی به دلیل ترکیب شیمیایی خاص خود، مقاومت مکانیکی و فیزیکی بسیار بالایی دارد. به دلیل مسلح شدن با الیاف شیشه، این لوله‌ها قادر به تحمل فشارهای بالا و وزن سنگین هستند.

ویژگی‌های ساختاری و بدنه لوله جی آر پی

لوله‌های جی آر پی دارای ساختاری چند لایه هستند. هر لایه از ترکیبات خاصی تولید شده و وظایف مختلفی را بر عهده دارد. این لایه‌ها با هم ترکیب می‌شوند تا یک لوله مقاوم و سبک با خواص مکانیکی و شیمیایی عالی ایجاد کنند. لایه داخلی لوله جی آر پی به طور مستقیم با سیالی که از داخل لوله عبور می‌کند، در تماس است. این لایه به دلیل قرار گرفتن در معرض مواد شیمیای باید مقاومت بالایی در برابر خوردگی داشته باشد. معمولاً جنس این دیواره از رزین‌های ترموست مانند رزین‌های وینیل استر یا پلی‌ استر تشکیل شده است.

این مواد مقاومت شیمیایی و حرارتی بالایی دارند. سطح داخلی لایه بسیار صاف است که باعث کاهش اصطکاک و افزایش کارایی در انتقال سیالات می‌شود. دیواره دوم بخش اصلی و مهم لوله است که به آن مقاومت مکانیکی می‌دهد. الیاف شیشه به صورت زاویه‌دار و در جهت‌های مختلف هستند. در این صورت لوله‌های جی آر پی انعطاف ‌پذیری و مقاومت بالا در برابر فشارها دارند. جداره خارجی لوله‌ها نقش محافظتی را بر عهده دارد. در واقع از لوله در برابر عوامل محیطی مانند ضربه، تابش UV و شرایط خورنده محیطی محافظت می‌کند. معمولاً این لایه از رزین و الیاف تولید می‌شود.

ترکیب مواد مختلف در تولید لوله‌های GRP

در تولید لوله جی آر پی از ترکیب مواد مختلف استفاده می‌شود. هر کدام از این مواد نقش مهمی در تأمین خواص مکانیکی و شیمیایی لوله دارند. این ترکیب مواد به لوله‌ جی آر پی مقاومت بالا در برابر فشار، خوردگی و شرایط محیطی را می‌دهد. الیاف پشم شیشه نقش تقویتی در ساختار لوله‌های GRP دارد و به افزایش مقاومت مکانیکی و استحکام لوله کمک می‌کند. معمولاً آنها به صورت ریز رشته‌های پیوسته و بافته شده به کار می‌روند. سایر مواد اولیه و ترکیبات لوله جی آر پی عبارتند از:

• رزین

رزین به عنوان ماده چسبنده عمل می‌کند و الیاف شیشه را به هم متصل می‌کند. در عین حال مقاومت شیمیایی و فیزیکی لوله را نیز افزایش می‌دهد. رزین‌ها باعث ایجاد ساختار پیوسته در لوله می‌شوند. پلی استر یکی از رایج‌ترین انواع رزین‌ها است. این رزین از قیمت مناسب و مقاومت شیمیایی و مکانیکی مطلوب برخوردار است. دومین رزین پرکاربرد در تولید لوله جی آر پی، اپوکسی است. این رزین دوام بالایی در برابر حرارت و مواد شیمیایی دارد.

• شتاب دهنده کبالت و سرب

شتاب ‌دهنده‌ها موادی هستند که سرعت واکنش‌های شیمیایی بین رزین‌ها و هاردنر (سخت ‌کننده) را افزایش می‌دهند.

• هاردنر اپوکسی و UP

در تولید لوله ‌جی آر پی، هاردنرها (سخت ‌کننده‌ها) نقش مهمی در ایجاد استحکام، سختی و مقاومت لوله ایفا می‌کنند. دو نوع رایج از هاردنرها در تولید لوله GRP شامل هاردنر اپوکسی و هاردنر پلی ‌استر غیر اشباع (UP) می‌شود. هر یک از این هاردنرها با نوع خاصی از رزین کار می‌کنند و تأثیرات متفاوتی بر خواص نهایی لوله دارند.

• ماسه سیلیسی

ماسه سیلیسی به عنوان یک ماده پر کننده بین لایه‌های رزین و الیاف شیشه به کار می‌رود. اضافه کردن ماسه سیلیسی به لوله‌ جی آر پی موجب مقاومت آنها در برابر ضربه می‌شود.

بررسی روش‌های تولید لوله جی آر پی

لوله‌ جی آر پی با روش‌های مختلفی تولید می‌شود. یکی از آنها پیچش الیاف به روش ناپیوسته است. برای تولید لوله‌ها از الیاف شیشه، رزین و ماسه سیلیسی استفاده می‌شود. انتخاب دقیق این مواد تأثیر زیادی بر کیفیت و خواص نهایی لوله خواهد داشت. لوله‌ها بر روی یک قالب فلزی دوار که دارای ابعاد هندسی مشخص است، تولید می‌شوند. این قالب از طراحی خاصی برخوردار است تا شکل و قطر مورد نظر لوله نهایی را ایجاد کند.

در این مرحله الیاف شیشه به همراه رزین و ماسه سیلیسی به ‌صورت ناپیوسته بر روی قالب پیچیده می‌شوند. این عمل باعث ایجاد یک ساختار لایه‌ای مقاوم می‌شود که قابلیت تحمل بارهای مختلف را دارد. سپس ترکیب الیاف و رزین به یک محیط گرم هدایت می‌شود. در این مرحله رزین به تدریج سخت شده و ساختار لوله شکل می‌گیرد. در ادامه به سایر روش‌های تولید لوله جی آر پی اشاره می‌کنیم:

• پیچش الیاف به روش پیوسته

پیچش الیاف به روش پیوسته روشی پیشرفته و کارآمد برای تولید لوله‌های GRP است. این روش به تولید مستمر و بدون وقفه این لوله‌ها کمک می‌کند. در این روش از یک قالب فلزی متغیر استفاده می‌شود. این فرآیند امکان تولید لوله‌ها با طول‌های دلخواه و به‌ صورت مداوم را فراهم می‌آورد. در این فرآیند الیاف شیشه به ‌طور مداوم و یکنواخت بر روی قالب پیچیده می‌شوند. این عمل باعث ایجاد یک ساختار یکپارچه و مقاوم می‌شود.

• روش گریز از مرکز

روش ریخته‌ گری گریز از مرکز یکی از تکنیک‌های پرکاربرد برای تولید لوله‌ جی آر پی است. در این روش از نیروی گریز از مرکز برای توزیع و فشرده ‌سازی مواد استفاده می‌شود. این روش به دلیل توانایی تولید لوله‌های مستحکم با ضخامت یکنواخت، در صنعت بسیار محبوب است. در این روش یک قالب فلزی به شکل استوانه با سرعت بسیار بالا حول محور خود می‌چرخد.

مزایای لوله GRP

مقاومت بالای لوله‌ جی آر پی در برابر خوردگی یکی از مهم‌ترین مزایای این لوله‌ها است. این لوله‌ها به دلیل ساختار خود در برابر عوامل مختلف مقاوم هستند. لوله‌های GRP به دلیل استفاده از رزین‌های مقاوم در برابر بسیاری از اسیدهای ضعیف و قوی مقاوم هستند. گازهای مضر در فاضلاب و محیط‌های صنعتی می‌توانند خوردگی شدیدی در لوله‌ فلزی ایجاد کنند؛ اما لوله‌ جی آر پی به دلیل مقاومت بالا، در برابر این گازها تخریب نمی‌شود. سایر مزایای آنها عبارتند از:

• وزن سبک

لوله‌های جی آر پی نسبت به لوله‌های فلزی و بتنی سبک‌تر هستند. بنابراین نصب و حمل و نقل آنها آسان‌تر و کم ‌هزینه‌تر است.

• طول عمر بالا

این لوله‌ها با توجه به مقاومت بالا در برابر خوردگی، عمر طولانی‌تری نسبت به لوله‌های فلزی یا بتنی دارند.

• مقاومت مکانیکی بالا

لوله‌ جی آر پی دارای استحکام بالا در برابر فشارهای داخلی و خارجی است. آنها به خوبی می‌توانند در برابر شرایط مختلف محیطی مقاومت کنند.

• نصب آسان

به دلیل سبک بودن و اتصالات متنوع، نصب لوله‌های GRP به سرعت انجام می‌شود. با این حال نصب لوله جی آر پی نیاز به تجهیزات سنگین ندارد.

• مقاومت در برابر تغییرات دما

لوله جی آر پی در در برابر تغییرات شدید دمایی مقاوم است.

• هزینه نگهداری پایین

به دلیل مقاومت بالای این لوله‌ها در برابر خوردگی و سایش، هزینه‌های نگهداری و تعمیر آنها بسیار پایین است.

کاربرد لوله جی آر پی

امروزه لوله‌های متعددی به دلیل مزایای برجسته جایگزین لوله‌های قدیمی و فلزی شده‌اند. لوله جی آر پی یکی از جایگزین‌های بسیار مناسب برای لوله‌های قدیمی است. این لوله‌ها به دلیل عدم تأثیر پذیری از زنگ برای انتقال آب آشامیدنی کاملاً ایمن هستند. آنها هیچ آلاینده‌ای به آب اضافه نمی‌کنند. بنابراین از لوله جی آر پی در پروژه‌های آبرسانی استفاده می‌شود. سایر کاربردهای لوله جی آر پی عبارتند از:

• سیستم فاضلاب و آب‌های سطحی

سیستم‌های فاضلاب و آب‌های سطحی نیازمند لوله‌هایی هستند که بتوانند در برابر شرایط دشوار محیطی و مواد شیمیایی مقاومت کنند. لوله‌ جی آر پی به دلیل مزایای منحصر به فرد به گزینه‌ای مناسب برای استفاده در شبکه‌های فاضلاب تبدیل شده‌ است. این لوله‌ها با ترکیب فیبر شیشه‌ای تقویت شده و مواد رزینی، از مقاومت بالایی در برابر خوردگی و مواد شیمیایی برخوردار هستند. با این حال آنها برای انتقال فاضلاب، آب‌های سطحی و سیالات خورنده بسیار مناسب هستند.

• صنایع نفت و گاز

این لوله‌ها برای انتقال مواد شیمیایی و سیالات تحت فشار بسیار مناسب هستند. لوله‌ جی آر پی در برابر اسیدها و مواد خورنده مقاوم است. این ویژگی به جلوگیری از زنگ ‌زدگی و نشت مواد شیمیایی کمک می‌کند. این لوله‌ها می‌توانند فشارهای بالا را تحمل کنند.

• صنایع دریایی

لوله‌ جی آر پی در پروژه‌های انتقال آب دریا و همچنین سیستم‌های جمع ‌آوری آب‌های سطحی بنادر کاربرد دارد. لوله‌های GRP در برابر خوردگی ناشی از آب شور مقاوم هستند. این ویژگی باعث می‌شود که عمر مفید این لوله‌ها در محیط‌های دریایی افزایش یابد.

• سیستم‌های زهکشی و تخلیه آب

لوله چی آر پی در سیستم‌های زهکشی و تخلیه آب به ویژه در کشاورزی و پروژه‌های زیرزمینی به کار می‌رود. این لوله‌ها با توانایی تحمل فشار خاک و بارهای خارجی، به عنوان گزینه‌ای مطمئن و کارآمد شناخته می‌شوند.

مقایسه لوله جی آر پی، لوله پلی اتیلن و لوله کاروگیت

لوله‌ جی آر پی، لوله پلی‌ اتیلن و کاروگیت به عنوان گزینه‌های متداول برای انتقال مایعات و گازها به کار می‌روند. هر سه نوع لوله در برابر خوردگی و زنگ‌ زدگی مقاوم هستند. بنابراین آنها برای استفاده در محیط‌های مرطوب و خورنده مناسب هستند. هر سه نوع لوله وزن سبکی دارند که نصب و جابجایی آنها را آسان می‌کند. انتخاب بین لوله‌ جی آر پی، پلی‌ اتیلن و کاروگیت به نیازهای خاص پروژه، شرایط محیطی و بودجه بستگی دارد.

لوله جی آر پی از ترکیب الیاف شیشه و رزین پلی‌ استر یا وینیل‌ استر تولید می‌شود. مواد اولیه لوله پلی اتیلن از پلی‌اتیلن با چگالی بالا (HDPE) یا چگالی پایین (LDPE) است. لوله‌های کاروگیت نیز از پلی اتیلن طراحی شده‌اند؛ اما ساختار آنها با لوله جی آر پی و پلی اتیلن متفاوت است. جداره بیرونی لوله کاروگیت به صورت شیاردار و سطح داخلی آنها صاف است. طراحی کاروگیت به لوله‌ها استحکام بیشتری می‌دهد و آنها را برای تحمل فشارهای زمین و بارهای خارجی مناسب می‌کند.

تفاوت لوله GRP با FRP

لوله جی آر پی و FRP هر دو از مواد کامپوزیتی هستند که در صنایع مختلف به کار می‌روند. لوله‌های GRP از الیاف شیشه (Glass Fiber) و رزین‌های پلی‌ استر یا وینیل ‌استر تولید می‌شوند. FRP به طور کلی به هر نوع پلاستیک تقویت ‌شده با الیاف اشاره دارد که شامل الیاف شیشه، کربن و آرامید است. به عبارت دیگر جی آر پی زیر مجموعه‌ای از FRP است. لوله‌ جی آر پی به دلیل مقاومت بالا در صنایع شیمیایی، آبرسانی و سیستم‌های فاضلاب استفاده می‌شود. FRP برای تولید بدنه کشتی، قطعات هواپیما، تجهیزات ورزشی و ساختارهای ساختمان استفاده شود.

• مقاومت در برابر مواد شیمیایی

لوله‌ جی آر پی به طور معمول برای مقاومت در برابر مواد شیمیایی طراحی شده‌ است. معمولاً آنها برای انتقال مایعات خورنده به کار می‌روند. FRP نیز می‌تواند در برابر مواد شیمیایی مقاوم باشد؛ اما این ویژگی به نوع الیاف و رزین‌ها بستگی دارد. به عنوان مثال FRP با الیاف کربن در برابر خوردگی مقاومت کمتری نسبت به GRP دارد.

• وزن و هزینه

معمولاً لوله‌ جی آر پی سنگین‌تر از برخی انواع FRP هستند و هزینه بالاتری دارند.

• استحکام و سختی

لوله‌های GRP دارای استحکام بالا و سختی مناسب هستند که آنها را برای استفاده در شرایط دشوار مناسب می‌سازد. FRP دارای خواص مکانیکی متنوعی است که بسته به نوع الیاف و ساختار آن متفاوت است. الیاف کربن معمولاً استحکام و سختی بیشتری نسبت به الیاف شیشه دارند.

خرید لوله GRP

انتخاب و خرید لوله‌ جی آر پی مستلزم دقت و توجه به چندین فاکتور مهم است. این فاکتورها به شما کمک می‌کنند تا لوله‌ای را انتخاب کنید که به بهترین نحو نیازهای پروژه شما را برآورده کند. لوله‌های GRP باید با نوع مایعاتی که قرار است در آنها انتقال یابد، سازگار باشند. اطمینان حاصل کنید که این لوله‌ها در برابر مواد شیمیایی خورنده مقاوم هستند. سایر عوامل عبارتند از:

• محدوده دمایی

بررسی محدوده دمایی که لوله‌ها باید در آن کار کنند، یکی از عوامل حیاتی در انتخاب لوله‌های GRP است. این لوله‌ها باید قادر به تحمل دماهای مختلفی باشند؛ زیرا شرایط محیطی و نوع مایعات می‌تواند به طور مستقیم بر عملکرد آنها تأثیر بگذارد.

• فشار

لوله‌ جی آر پی در انواع مختلفی از فشار تولید می‌شود و هر یک برای کاربردهای خاص طراحی شده‌ است. اگر لوله‌ای با تحمل فشار ناکافی انتخاب کنید، ممکن است در برابر فشارهای وارده ناتوان باشد؛ در نهایت این موضوع می‌تواند منجر به نشت، شکست یا آسیب به سیستم شود. بنابراین قبل از خرید، حتماً فشار عملیاتی مورد نیاز خود را ارزیابی کنید.

• ابعاد و قطر لوله

اندازه ‌گیری دقیق ابعاد لوله‌ها یکی از مراحل حیاتی در انتخاب لوله‌ جی آر پی است. قطر داخلی و خارجی لوله‌ها باید با نیازهای سیستم شما و تجهیزات موجود کاملاً همخوانی داشته باشد.

• استحکام و سختی

سفتی و سختی یکی دیگر از نکات حیاتی در زمان خرید لوله جی آر پی است. این دو ویژگی تأثیر مستقیم بر استحکام و دوام لوله دارند. سفتی نمایانگر مقاومت لوله در برابر تغییر شکل یا خمیدگی تحت بارهای خارجی است. هر چه سفتی لوله بیشتر باشد، توانایی آن در تحمل فشار و تنش‌های مکانیکی نیز افزایش می‌یابد. سختی به توانایی لوله در مقاومت در برابر خمش و تغییر شکل دائمی اشاره دارد.

قیمت لوله جی آر پی به چه عواملی بستگی دارد؟

نوع و کیفیت مواد اولیه لوله جی آر پی نقش مهمی در تعیین قیمت نهایی این محصولات دارد. به طور مثال کیفیت الیاف شیشه تأثیر زیادی بر استحکام و دوام لوله دارد. الیاف با کیفیت بالاتر مقاومت بهتری در برابر فشار و خوردگی دارند که در نتیجه قیمت بالاتری خواهند داشت. دومین فاکتور مهم در تعیین قیمت لوله جی آر پی، ابعاد و ضخامت لوله است. لوله‌های ضخیم‌تر و بزرگتر نیاز به مواد اولیه بیشتری دارند که قیمت آنها افزایش خواهد یافت. سایر عوامل موثر در تعیین قیمت لوله جی آر پی عبارتند از:

1. سختی و سفتی
2. فشار و کلاس لوله
3. روش تولید
4. طول لوله